Bu nurani dünya, pirani dünya,
Əzəldən meyvəli bir bağa banzər.
Bəşərin qocaman sərt ağacında
Hər insan bir gülə, yarpağa bənzər.

Yarpaqlar, budaqlar ayrı olsa da,
Bu dünya bağının bəhəri birdir.
Udduğu hava bir, icdiyi su bir,
Yerdən şirə çəkən kökləri birdir.

Budaq heç yaşarmı budaqdan ayrı,
Ömr edə bilərmi insan insansız?
O doğma gülşəndən, o bağdan ayrı
İnsan xəzəl kimi ölüdür yalnız!

Mənə elə gəlir: hardasa, kimsə
Bir insan ömrünə qələm çəkirsə,
Özü də bilmədən yüz qan salır o,
Bəşər ağacına balta çalır o.

Bir insan köçürsə dünyadan əgər,
Sən elə bilmə ki, tək bir can gedir.
Hər sönən baxışda saysız diləklər,
Hər kiçik tabutda bir cahan gedir.

O gedir... qalırıq biz yana-yana,
Bu dərdi ürəkdə daşımaq çətin.
Hər gün yer üstündən yerin altına
Köçür bir parcası bəşəriyyətin.

Bəşər dedikləri vahid bir bədən,
Bəs nədən düşübdür ürəklər ayrı?
İnsan cəmiyyəti yaranan gündən
Yollar, təriqətlər, məsləklər ayrı...

Bəlkə buna görə biganəyik biz,
Bəlkə buna görə divanəyik biz?
Bəlkə buna görə ürəyi daşıq,
İnsanı insandan oğurlarmışıq!

Bir kiçik budağı qıranda rüzgar,
Budaq qan-yaş tökər, ağac qan ağlar.
Bir durna ayrılsa öz qatarından,
Qatar mənziləcən gedər pərişan.

Bəs bir durna qədər olmadıqmı biz?
Neçin buza döndü qaynar qəlbimiz?
Axı biz hamımız yaxın sirdaşıq,
Atabir, anabir doğma qardaşıq.

Eynidir havamız, suyumuz bizim,
Eyni torpaqdandır mayamız bizim.
Yoğurub yapanda xüqotimizi,
Eyni gözdə görüb təbiət bizi.

Heç kəsi heç kəsdən əskik etməyib,
Heç bir balasını ana atmayıb.
Sən ey qılınc çəkib, nahaq qan tökən,
Kimə qaldırırsan o qılıncı sən?

Seyr et, qarşındakı can sirdaşındır,
İnsandır, deməli qan qardaşındır.
Nədir bu azğınlıq, bu qudurğanlıq?
O qanlı səngəri seyr et bir anlıq.

Atanın qanıdur, axır dəmbədəm,
Düşmən sandığının sinələrindən.
Təbiət - o böyük ağ saçlı ata,
Bizi bəxş edəndə bu kainata.

Can verdi, qan verdi, qeyrət verdi o,
Bizə insaf verdi, mürvət verdi o.
Bizə əl verdi ki, imdada çataq,
Yıxılan bir kəsin qolundan tutaq.

Bizə ağıl verdi - vicdanlı, mətin,
Dərk edək dərdini bəşəriyyətin.
Sussun o ürək ki, buzdan soyuqdur,
Üzülsün o qol ki, yardımı yoxdur.

Kor olsun o göz ki, alovlanmaya,
Bir insan könlünə işıq salmaya.
İnsan dərdlərinə biganə insan
Quru bir kötükdür başdan, binadan.

Bu qoca dünyanın seyrinə sən gəl,
Təbiət nə qədər gözəl, mükəmməl...
Necə mehribandır çöldə çiçəklər,
Eyni səmtə əsir əsən küləklər.

Çöllərdə ceyranlar dəstəylə gedir,
Dənizdə ləpələr qol-qola verir.
Yeddi qardaş ulduz - işıqlı, iri,
Hələ bircə dəfə küsməyib biri.

İnsan da dünyada - bir çiçək, bir quş,
Onun da xilqəti belə saf olmuş.
Bəs hardan yarandı ikitirəlik?
Haçan zəhərləndi bu qan, bu ilik?

Nədir bu canilik, bu ölüm, bu qan?
Biz ki təmiz idik başdan, binadan.
Bizim qəlblərimiz birləşsə əgər,
İnsan hər ulduzdan parlaq görünər!

Sən ey mələk qədər müqəddəs insan,
Ey adı Günəşlə qoşa dayanan! 
Neçin mələk ikən iblisə döndün,
Qızıl Günəş ikən qaraldın, söndün?

Zülmətə çevrildin sən bir nur ikən,
Bataqlıq yaratdın saf, büllur ikən.
Dünyaya od-alov tökürsən bu gün,
Dünən qurduğunu sökürsən bu gün.

Göydə ulduzlara sığal çəkirsən,
Fəqət yer üzündə zindan tikirsən. 
Baxıram əynində təzə paltara,
Zahirin parlaqdır, batinin qara.

Başında kamalın, biliyin də var,
Daha dəhşətlidir bilikli xunxar.
Biliksiz olmağın bəlası birdir,
Bilikli canilik daha betərdir. 

Hansı mərtəbəyə gör çatıb bəşər,
Silahlanıb fitnə, yaraqlanıb şər.
Boynunda qalstuk əlində silah,
İnsan qiyafəli yırtıcı timsah.

Üzdə mədh eləyir mədəniyyəti,
Ancaq batindəsə fikri, niyyəti,
Dağıtmaq, qoparmaq, parçalamaqdır,
Sözü ipək kimi, dişi - bıçaqdır. 

Gecələr dalıram gur şəhərlərə,
Gecələr bənzəyir al səhərlərə.
Heyhat, göz güldürən bu işıq, bu nur,
Onun silahında ölüm, qan olur.

Deyin, bununçünmü Edison məgər,
Əlləşdi, vuruşdu bütün gecələr?
Hələ dəryalarca insan qəmləri,
Daxau, Buhenvald cəhənnəmləri!

Hələ canilərin çoxusu diri,
Hələ Əhrimənlər, Hitlerlər sağdır.
Bəs hansı qüdrətin polad əlləri,
Onları dünyadan qoparacaqdır?!

Neçin tərlan kimi havalanmayaq?
Bütün yer üzünü vətən sanmayaq?
Qınına çəkilmiş tısbağa kimi,
Yaşamaq insana eyib deyilmi?

Gözləri nə qədər dardı onların,
Bir qarış yer üstə boğuşanların!
Bir anlıq əl saxla, düşün, Ey İnsan,
Axı nədən ötrü vurhavurdasan?

Bir bax ətrafına, gör dünya nədir?
Sonu görünməyən bir xəzinədir.
Nə zəngin yaratmış ana təbiət,
Torpaqda səxavət, suda səxavət.

Almalı-armudlu bu bağlar sənin,
Səadət qaynaqlı bulaqlar sənin,
Gör, dünya səninçün nələr saxlayır,
Daşlar öz bağrında gövhər saxlayır.

Sənindir ağ saçlı şəlalələr də,
Gözləri al çanaq, tər lalələr də.
Sağımız-solumuz gümüşdür, zərdir,
Dünyanın sərvəti dünya qədərdir.

Azadlıq deyirdik, azadlıq hələ,
Həyatda bizimçün birinci pillə.
Hələ göy üzündə neçə sərhəd var,
Açsın əsrarını aylar, ulduzlar. 

Bizə Yer kürəsi dar bir qəfəsdir,
Yetər bu qəfəsdə yaşamaq. Bəsdir!
Qalxaq ulduzlara, aylara qalxaq,
Dünyaya uca bir zirvədən baxaq.

Kainat insanın uçuş meydanı,
İnsan - kainatın zəka tərlanı.
Buludlar - açılan qanadlarımız,
Kəhkəşan - ucalıq iqtidarımız.

Heyf, bu mətləbi bilməyənlər var,
İnsan harayına gəlməyənlər var.
Hələ gör nə qədər yetim-yesirlər
Şaxtada titrəşir, qarda əsirlər.

Qolları qandallı igidlər min-min,
Gəmirir daşını dar məhbəslərin.
Hələ fitnə-fəsad qovulmamışdır,
Zalimlərin burnu ovulmamışdır.

Hələ neçə xəyal ələk-fələkdir,
Ən böyük dərd isə biganəlikdir.
Bizim qəlblərimiz birləşsə əgər,
İnsan hər ulduzdan parlaq görünər!

Birləşsə cahanda milyard ürəklər,
Bütün arzulara yetişər bəşər!

Bir bənövşə teli qopsa könül sızlar rübab kimi,
Bu həyatın ümmanında hər ömür bir hübab kimi.

Qan ağlatdın ürəyimi, üstəlik də tənə vurma,
Sındırdığın bu şüşədən qan axar al şərab kimi.

Peyğəmbərin qılıncından deyirlər ay parçalanıb,
Tel altından üzün gülür qırılmış afitab kimi.

Saçlarının burma-burma sındırırsan, ey nazənin,
Gözlərimdə dalğalanır, sayrıyır bir sərab kimi.

Oynatdıqca saçlarının burumları xəyalımı,
Göz yaşlarım çəkiləydi tellərinə gülab kimi.

Bəsdir, sinəm sipər oldu min sərgüzəşt dalğasına,
Çıx bu evdən, silkələnir dünya xanəxərab kimi.

Sınıb dağılsa da dünya, sındırmaram peymanımı,
Su üstündə yad əlindən düşüb sınan bir qab kimi.

Mən ki könül şikəstəmi oxuyuram "Mahur" üstə,
İnildəyir Səba sazı şikəstəmə cavab kimi.

Uçuq, köhnə dəyirmana bənzərin var, ey Şəhriyar,
Təbin sənə qan ağladır çəkilməz bir əzab kimi.

O gecə ki, mən sorurdum qənd o yarın dodağıdan,
Göz yaşımı qəndlə içdim şux nigarın dodağından.
Dodağıma yetib indi dodağından ayrı canım,
Bir xoş xəbər eşidəydim xəbərdarın dodağından.

Sözün ki, can qiyməti var, qafil olma, dəli könül,
Söz almırsan, can alırsan bir qəmxarın dodağından.
Nə vaxtdandır öpməmişəm o qızılgül yarpağını,
Gül eşqiylə çox öpmüşəm tikanların dodağından.

Düsdüm hicran soyuğuna, ürəyimdə dərd ocağı,
Qara saçın tez ağardı vaxtsız qarın dodağından.
Həsrətinə can vermərəm, ümid varsa vüsalına,
Ölüm hökmü yoxdur hələ sitəmkarın dodağından.

Xəlvət gecə ikilikdə qəzəl dedik, gülqənd yedik,
Sanki şəbnəm səpilirdi ilk baharın dodağından.
Mən qocalmış bir ağacam, kəsilməmiş fəqət barım,
İçmişəm öz bar suyumu o novbarın dodağından.

Ayrılanda saçlarının ucu dəydi dodağıma,
Daddım hicran zəhərini cüt şahmarın dodağından.
İxtiyarım yoxdur mənim onsuz köçəm bu dünyadan,
Adı düşməz mənim təki ixtiyarın dodağından.

Qəzəl xoşdur hər oxuyan ondan dodaq şehdi içə,
Daha xoşdur eşidəsən gülüzarın dodağından.
Külək oğru an kimi bal qaçırmış ondan yəqin,
Çox eşitdim tərifini xoş rüzgarın dodağından.

Nə olsun ki, Çin müşküylo qara saçlar sığallanır,
O dodağın ətri getməz Şəhriyarın dodağından.

Qara bulud arasında on dörd günlük ay tapmışam,
Asiman əzəlki deyil,billurdan saray tapmışam.

Yolum Allah səmtinədir,başqa bir yol tanımıram,
Allah qismətimdən savay hər nə tapsam,zay tapmışam.

Yanılmışam,bir ağ gülün gözündəymiş baxtım mənim,
Kipriyindən ox saçılan bir qaşları yay tapmışam.

Ah çəkirdim, könlüm quşu asimanda yalqız idi,
Göy ahımdan ayazıdı,yalqızıma tay tapmışam.

Dərd əlindən göz götürüb,əl üzmüşdüm bu dünyadan,
Baxtınuca yuvasında bir tapılmaz pay tapmışam.

Bir damcıya möhtac idim,qurumuşdu bağça-bağım,
Gulzarımı suvarmağa çeşmə nədir, çay tapmışam.

Şəhriyarın qapısını bir də döyməz dərdin əli,
Kölgəsi çiynimə düşən əfsunlu humay tapmışam.

Təklikdə bir dosta öyüd-nəsihət,
Onun xatirini əzizləməkdir.
Lakin yad yanında edilən töhmət,
Dostunu hörmətdən salmaq deməkdir.

Ey xəsis, ömrünü hədərə vermə,
İnləmə mal-dövlət çıxsa qarşına.
Ömr olsa, taparsan itən malını,
Ömr istə, tapmazsan onu malla sən.

Bir sıra adamlar heyvan kimidir,
Zahirdə qulağı, gözü olsa da.
Xəyalı bolluca yeyib-içməkdir,
Məsləki, inamı olmaz dünyada.

Təəccüb deyildir, iki şey üçün,
Bütün ömrü boyu dərd çəkər insan.
İtən cavanlıqdır biri, Əzizim,
O biri dost üçün çəkilən hicran.

Nadan dirisə də canlı ölüdür,
Onun vücudu da məzara bənzər.
Bilikdən güc alıb yaşamayanlar,
Başsız ölü kimi avara gəzər.

Hanı yer üzündə elə bir insan,
Şəhriyar, sən ona arxalanasan?
Qəlbi hünər dolu, özü mərd olsun,
Səhər Nəsimitək könlünə dolsun.
Silsin ürəyindən qəmi-qüssəni,
Qolundan yapışıb qaldırsın səni.
Son qoysun ömründə bu müsibətə,
Qədr-qiymət versin şeirə, sənətə.
Əlindən yapışıb, qəlbinə girsin,
Sənin ulağını çaydan keçirsin.
Məni qorxutmayır acından ölmək,
Qorxuram: faydasız yanan bir şamtək.
Tənha bir guşədə yanım, məhv olum,
Bir ovuc qum kimi yelə sovrulum.
Yox! Mənim od qəlbim bir bulaq istər,
Yaratmaq naminə yaşamaq istər.
Mən atdan düşsəm də, şahiddir aləm:
Yenə də atlanıb çapa bilərəm.
Öz yatmış bəxtirndən agaham özüm,
Uzaq üfüqlərə dikilib gözüm.
Nə yaylı çarpayı, nə bağ istərəm,
Nə də zər-zibalı otaq istərəm.
Mən aza qailəm, çoxda gözüm yox,
Nəfsimin gözünə batırmışam ox.
Nədir istədiyim? Bir həsir, bir şam,
Bir balınc, bir kuzə arzulamışam.
Bir az ay işığı, bir cam təmiz su,
Bir yaşıl söyüdün bahar qoxusu.
Bir parça çörəyin ağız ləzzəti,
Fəqət dünya boyda ilham qüvvəti!
İnan ki, o suyu, o çörəyi də,
O ay işığını, o küləyi də.
Havayı, məccani istəmirəm mən,
Əlimlə qopardıb yanar qəlbimdən,
Mən sizə od kimi sözlər verərəm,
Söz nədir, alovlu gözlər verərəm.
Misra verərəm ki, deşilməmiş dürr,
Hər biri qəlbimin döyüntüsüdür.
Yanar bir ürəkdə yaranan sözlər,
Fikrin şanəsilə daranan sözlər!
Bir söz ki, yolsuzu yola gətirən,
Bir qəlbdən çıxaraq min qəlbə girən.
Sədinin şeiritək dərdlərə dərman,
Hafiz qəzəlitək əbədi qalan.
Tutulmuş gözləri aça bilən söz,
İllərin üstündə uça bilən söz!
Yaxşını yaşadıb, pisi yandıran,
Namusu, qeyrəti qanadlandıran.
Yatmışı oyadan qüdrətli bir söz,
Ölünü dirildən şəfqətli bir söz.!
Bir söz ki, Firdovsi nərəsi kimi,
Döyüşdə azadlıq gülləsi kimi!
Düşmənin əlindən bayraq salan söz,
Haqqın ciyərilə nəfəs alan söz!
Bir söz ki, sulanmış xəncərə dönsün,
Atəşi namərdin başında sönsün!
Yumruğu dəmirə, daşa döndərən,
İnsanı havalı quşa döndərən.
Döyüş meydanına aparan bir söz,
Qəhrəman ürəkdə qəhrəman bir söz!
Şairəm, dinlə gör nə deyir ilham:
Mən söz xiridarı, söz sərrafıyam.
Dünyada hər kəsin öz sənəti var,
Şairin əlində söz sənəti var.
Şahiddir gecələr od tökən ürək,
Sözlər qələm ilə güləşən pələng.
Şair nərə çəkir qəhrəman kimi,
Pələnglə güləşən pəhləvan kimi.
Şairin həyatı - əbədi döyüş,
Bütün ömrün boyu hücum et, döyüş!
Sən özün bilirsən mənim əzizim,
İşimiz, gücümüz ayrıdır bizim.
Dünyada nə qədər iş var, sənət var,
Birindən yapışar aqil adamlar.
Hər kəs öz yerini tapsa həyatda,
Sanki xəzinə var başının altda.
Sevdiyin sənəti intixab etsən
Yoruldum deməzsən, nə qədər getsən.
Könül verdiyin iş ucaldar səni,
Könül vermədiyin qocaldar səni.
Sənin yüz sənətdən başın çıxsa da,
Birini sevirsən yəqin dünyada.
İnsanlar görmüşəm, üzlər görmüşəm,
Acizi məhv edən sözlər görmüşəm.
Yazığın, fağırın başından basan,
Zalımın döşündən ordenlər asan.
Nökərlər görmüşəm, söz nökərləri,
Boynuyoğunların öz nökərləri.
Mən onda sıyırdım öz qılıncımı.
Məslək qılıncımı, söz qılıncımı!
Yetər! Saxta sözlər! Yalançı sözlər!
Ömrü oğurlayan talançı sözlər.
Zövqün, hissiyyatın daşan camıtək,
Günəşlə, baharla doludur ürək.
Gəl, sənə bakirə sözlər verim mən,
Ürəkdə bəslənmiş gövhər verim mən.
Dursun gəlin kimi qarşında sənin,
Bir sevdaya dönsün başında sənin.
Bir muştuluq kimi səsləsin səni,
Bir ana qoynutək bəsləsin səni.
Həyatda hər şeyi unutsan da sən,
Onu eşq kimi əzbər biləsən.
Neyləyim, əlimdən ayrı iş gəlmir,
Mən şair yarandım, sadəcə şair.
Sənin səadətin sevdiyindədir,
Eşqi iliyində, sümüyündədir.
Ona gözlərinin nurunu ver sən,
Ona ürəyindən atəş içir sən.
Dünyada ən gözəl şah əsərləri

Yaratdı zəhmətin cəsur əlləri.
Zəhmətə arxalan, işə güvən sən,
Budur tərəqqinin yolu əzəldən.
Atalar nə qədər gözəl deyiblər,
Deyiblər: çörəyi çörəkçiyə ver.
Bizdən qabaqdadır avropalılar,
İşi iş bilənə tapşırır onlar.
Gətir xəyalına firəng dostları,
O cərrah bıçaqlı böyük Pastoru.
Volteri, Didronu xəyala gətir,
Onlar Fransanın əzəmətidir!
Volterin əlindən qələmini al,
Ona kamança ver, de, bir hava çal.
Kim bilir, bəlkə də alar, çalardı,
Fəqət bəşəriyyət onsuz qalardı.
Bu dərdlər mənimdir düşünsən əgər,
Qələm istəyirəm, sayğac verirlər.
Mənə nə idarə, nə möhür gərək,
Söz üstə odlanan bir ömür gərək!
Biz demirik şeir göydən enibdir,
O, insan əliylə qönçələnibdir.
Şeir mədəniyyət, incəsənətdir,
İncə ruh, incə zovq, incə sənətdir.
O da musiqitək qəlbin səsidir,
İnsanın ən böyük möcüzəsidir.
Sən təkcə torpaqda axtarma zəri,
Ürəkdə yaranır şerin gövhəri.
O tənqid etdiyin Avropaya bax,
Ədibə, şairə qiymət qoyaraq.
Gör hara ucaldıb söz rütbəsini,
Sənətin qranit abidəsini!
Havalı köhləntək baş aparma, dur,
Bəlkə kasa aşdan isti olubdur?
Anadan mehriban dayədir bəlkə?
Günəşsiz səmadır şeirsiz ölkə!
Şeir də insanın vuran əlidir,
Yaradan əlidir, quran əlidir.
Xor baxma şerə sən, şeir həyatdır,
Qartal ürəkliyə bir cüt qanaddır!
Kimin güclüdürsə şeiri-sənəti,
Onun əbədidir mədəniyyəti!

Ay adlı artisti görsünlər deyə,
Aləm göz qırpmadan çəkir intizar.
Dünya bir salondur işıq, qaranlıq,
Orada gorünən, gizlənən də var.
Arxalı, çiyinli, ətəkli dağlar,
Vüqarla oturmuş lojalarda tək,
Ucalı-gödəkli sərv ilə qovaq,
Bəzənib düzülmüş cavan qızlartək.
Budaqlarsa dəcəl uşağa bənzər,
İrəli keçməkçin bir-birin əzər.
Gözəl pəri kimi damın dalından
Bəyaz əndamıyla ay ki, boylanır,
Deyərsən ki, Babil sehrkarıdır,
Bir anda quyudan göyə tullanır.
Halədən tor salıb dilbər üzünə,
Tutub çevrəsini mavi dalğalar.
Gecənin yoluna odur nur saçan,
Gecə ilə ayın bir dastanı var.
Hüsnünün tərifi yetişməz başa,
Bütün dünya edər aya tamaşa.
Utancaq qız kimi addımlayaraq,
Səhnəni hüsnüylə işıqlandırır.
Zöhrə rübabını basıb bağrına,
Musiqi səsini dalğalandırır.
Nahidin, Pərvinin qızır dabanı,
Məclisə rəqs ilə gəlir yaraşıq.
Qəfldən elə bir ildırım çaxır,
Aləmi bit anda çulğayır işıq.
O qara hayillər qırılır, qopur,
Dağın arxasına tökülür bütün.
Ayın güzgüsündə, demək, təbiət,
Saçını pərişan görmüşdür bu gün;
Hüsnünü aləmə göstərsin deyə,
Saçını toplayıb, atır geriyə.
Dəryada dalğaya bənzəyir mehtab,
Yayılır hər yana naqus səsitək.
Sanki sirr gizlədən bu qoca dünya
İstəmiş sirləri açıb göstərmək,
Böyük əzəmətlə çəkilir pərdə,
Ruhları sarsıdır bu toy, bu büsat.
Salon səhnə ilə birləşmiş artıq,
Salon heç səhnədən qalarmı, heyhat?
İkisi qovuşub günəş camıtək,
Verir əbədiyyət hüsnünə bəzək.
Dünyanın gözünü çulğamış yuxu,
Duyur meşə, dəniz, dağlar da qorxu.
Təbiət rəngarəng bir filmə bənzər,
Sular daş guzgüdür, salınsa nəzər.
Suda qırılmışdır ayın aynası,
Dağılmış hər yana şüşə parçası.
Geyinib yamyaşıl ipəkdən paltar,
Özünə vermişdir bəzək ağaclar.
Rəqs edir vəcd ilə yarpaqlar, budur!
Onların tük qədər nöqsanı yoxdur.
Əsdirir zülfünü rəqqasə nəsim,
Verir zəncir kimi rəqsinə tənzim.
Şəhər bir ala at rəngini almış,
Heyrətə qərq olub, sükuta dalmış.
Susaraq baş-başa vermiş daxmalar,
Sanki ney səsiylə bir sürü yatar.
Şəhərin üstündə ildırm çaxar,
Deyərsən, ləl dolu bir çaydır axar.
Bir təpə üstündə otursan əgər,
Şəhər gövhər dolu dəniz görünər.
Sayələr əlinə qələmi almış,
Xəyal pərdəsinə naxışlar satmış.

Sənin bəhrən yeyən kimdir?
Kiminkisən? Yeyən kimdir?
Sənə doğru deyən kimdir?
“Yalan dünya, yalan dünya!”

Səni fərzanələr atdı,
Qapıb divanələr tutdu,
Kimi aldı, kimi satdı,
Satan dünya, alan dünya

Atı əzəl dağa saldıq,
Yorulduqca dalı qaldıq.
Atı satdıq, ulaq aldıq,
Yəhər oldu palan, dünya.

Çatıb səndən keçən keçdi,
Əcəl camın içən keçdi,
Olan-oldu, keçən-keçdi,
Nə istirdin alan dünya.

Boğulaydın doğan yerdə,
Doğub, xalqı boğan yerdə,
Oğul nəşin oğan yerdə
Ana zülfün yolan dünya.

Qazanıb, hey talanıbsan,
Qalanıb hey calanıbsan,
Əzəldən çalxalanıbsan,
Yenə də çalxalan, dünya!

Nənə qarnı ilk beşiyin,
Qəbristanlıq sən deşiyin.
Nə içərin, nə eşiyin,
Qaranlıq bir daları dünya.

Səni bayquşlar alqışlar,
Dəli viranəni xoşlar.
Dolan əqlə səni boşlar,
İçi boşla dolan dünya.

ənə Qarunlar allandı,
Qızıldan təlli qallandı,
Batıb zülmatə quylandı,
Ölüb təlli qalan dünya.

Ocaq ikən sönəymişsən,
Çanaq ikən çönəymişsən,
Nə pis qan nənəymişsən
Nağıl! Yalan-palan dünya.

Biri ayna, biri pasdır,
Biri aydın, biri kasdır,
Gecə toydur, səhər yasdır,
Gül içində solan dünya.

İgidlərin başın yeyən,
Qocalar bozbaşın yeyən,
Qəbirlərin daşın yeyən,
Özü yenə qalan dünya!

Nə qandın, kim gül əkəndir?
Kim qılınc tək qan tökəndir?
Teymur hələ kürəkəndir,
Çingiz canın alan dünya.

Yaman qurğu, yığılaydın!
Tufanlarda boğulaydın!
Noleydi bir dağılaydın,
Bizi dərdə salan dünya.

İtibdir cavanlıq, ömür dostları
Hey onu gəzirlər tapsınlar barı.
Səbada od ilə sazı apardı,
Bitdi gül ömrünün qısa baharı.

Şikəstə bülbüləm - çəmənə laqeyd,
Bir xəlvət şamıyam - gələnə laqeyd,
Xalqa yad söyləmək insafdan deyil,
Xalq dostdur, söylənsin qoy mənə laqeyd.

Bu dünya bağından ehmal keç, ürək,
İnsafa arxalan, xoşhal keç, ürək,
Sıxılsan qonaq ol eşq meşəsində,
Sevdadan orada zövq al keç, ürək.

Xatirədən başqa dost yox həyatda,
Külək də tanımır bir kəs bu adda.
Möhnətlə, qocalıq olurkən abad,
Gənclik külə döndü Behcətabadda.

Birdir gülüşündə nəğmə ilə saz,
Mənim də naləmdə ney ilə niyaz,
Dilimdə səslənir Səba və Nima;
Qovuşub qəzələ yanğı ilə saz.

öyərçin qanadlı, mən qanadsızam,
Onun dərdi ilə təkəm, yalqızam.
Səba pəncərədən baxsaydı əgər,
Görərdi nə gimə qalıbdır əyyam,

Gecikdi dərmanın könül, işin tərs,
Bu zəngin aləmdən tez doydun əbəs,
Qocaların qəlbi cavan qalırkən,
Sən niyə qocaldın gənc çağında bəs?

Mənə gərək deyil həyat şərbəti,
Nə də bir əbədi ömrün sərvəti,
Həbibin vəslinə yetişsəm, bir də
Düərəm gəncliyi, saf məhəbbəti,

Bu gecə yenə də eşqinlə məstəm,
Saqi, gəl vermə cam, əl saxla bır dəm,
O mələk çöhrəli girib yuxuma,
Hicrində ölmərəm, ölən deyiləm.

İçib arzu, xəyal alovlarını,
Sübh olcaq kəsirəm arx kənarını,
Reydən Nişabura əsərkən külək,
Müşk ətrindən duyur könül yarını.

Əvvəlki deyildir o sərv qəddin,
Can alan gözləri söylə, neylədin?
Hüsnün də itirib təravətini,
Mənim eşqim isə həmindir, həmin.

Hələ xatirəndən əl çəkməmişəm,
Gözünü andıqca hey artır nəşəm,
Əgər xəbər alsan halımı, canan,
Qəminlə can çəkmək olubdur paşam.
 

Yandırdı qəlbimi şam kimi o yar,
Qəmlərin dərmanı - gül dodağı var,
Bu gün qəm sirdaşı tapmadığımdan
Onun xəyalilə yar oldum naçar.

Bir gecə şəhərdən uzaq yataydım,
Məcnunla çöllərdə ülfət qataydım,
Ey gözüm, görəydin o Leylamızı,
Mən də bir xəyalən ona çataydım.

Dolu bir cam kimi dayanıb lalə,
Qəlbim qəm meyinə olub piyalə,
Nəsimdən dağılan pərişan teltək
Dalmışam kədərlə min bir xəyalə.

Şıltaqlıq eləyib hərdən haq-nahaq
Tez-tez üzr istərdi anadan uşaq,
Anası üstünə hirslənən zaman
Kimə sığınardı? Anaya ancaq.

Ömür kölgəydimi, zülmət əritdi?
Ya ki, bir gecəlik qonaqdı, getdi?
Qarışıq görünən yuxuydu bəlkə?
Bəlkə bir şimşəkdi - üfüqdə itdi?

İlahi, bir nur saç sən gözümüzə,
Səfa ver, saflıqla gül üzümüzə,
Doyduq bu zülmətdə ləkələnməkdən,
Parlayan bir günəş bağışla bizə.

Yoxdur vətənimdən başqa vətənim,
Orda da tapılmaz həmdəmim mənim.
Bəlkə də sirrimi qəbrə söyləyim,
Bir məhrəm kəsilsin mənə kəfənim.

Qəmliyəm, qəmxar yox, qəfəs də dardır,
Artığam, dünya da məndən bizardır.
Qala divarları kəsib arxamı,
Yarəb, qəfəs də dar, nəfəs də dardır.

Sel gəldi, dostları məndən qopardı,
Bahar büsatımı pozub apardı,
Gözüm üstlərində yaz bulududur,
Dürr tökər, sanmayın yağışla qardı.

Kəsdi ömrümüzü dövrün zəhəri,
Bir də acı dilin ölüm bəhəri,
Bədən bir zindandn, can qəfəsdədir,
Ölüm, gəl, qurtarsın həyatın şəri.

İnsana xoş gələr tərif olsa saf;
Xislətlər ölçüdür, vicdansa sərraf,
Varsa bu nemətin, şükr et, peyğəmbər:
"Dinin yarsıdır", demişdir, “insaf”.

Namus insan üçün oyuncaq deyil,
Bir çəmən gülödür – yəqin eylə, bil.
Qadın bir anadır bəşəriyyətə,
Önündə təzim et, ədəblə əyil.

Yaşamaq istəsək bir ömür əgər,
Onu da sərt ölüm kamına çəkər.
Bu yer də, o göy də dolanır bir cür,
Dəyişməz bu həyat heç zaman məgər?

Səri verdin aləmə ibrət, musiqi,
Yorardı insanı qəflət, musiqi,
Dinlərkən bu yorğun ürəklər səni,
Veirirsən onlara cənnət, musiqi.

Mələktək qazanıb səma, Şəhriyar,
İstər nadan ağzı yuma Şəhriyar,
Əbədi eşq ilə vurduqca qəlbi,
Yaşayar hər yerdə hüma Şəhriyar.

Əczaçı, məlumdur ki, dəva satır,
Xanəndə oxuyur, xoş səda satır.
Nəfəs almaq üçün bağa gedəndə,
Biri də biletlə boş hava satır.

Mən ki, rindəm, dolu peymanələrin vurğunuyam,
Yenə məstəm, gözü məstanələrin vurğunuyam.

Aşiqin şöhrəti və izzəti rüsvaylıqdır,
Mənəm aqil ki, bu divanələrin vurğunuyam

Ay üzün haləsini çəkdi bu rindanə könül,
Qəlbi sevda dolu rindanələrin vurğunuyam.

Bu sərv qamətinə məclisimiz səcdə qılır,
Sən kimi sevgili cananələrin vurğunuyam.

Çırağı hüsnün imiş əhd-vəfa qəsrimizin,
Oda yanmış dəli pərvanələrin vurğunuyam.

Saçmın uclarıtək hərcayidir məst ürəyim,
Yurdu anmam daha, viranələrin vurğunuyam.

Hansı Şirin gözəlin böylə şirindir dodağı,
Mən də Fərhad kimi mərdanələrin vurğunuyam.

Kaş ki, şahmar saçın bir dolana boynumuza,
Vəslin əfsanədir, əfsanələrin vurğunuyam.

Bənzəyir kəc fələyə, daşlara vur minam,
Sanma göy rəng ilə kaşanələrin vurğunuyam.

Şəklini gördü qədəhdə gecə meyxanə piri,
Gözəl əfsun ilə piranələrin vurğunuyam.

Dodağın şəhdini çəkmiş sözü bu Şəhriyarın,
Noğul olmuş belə dürdanələrin vurğunuyam.
 

Hicrinin gəldi qəmi könlümü bir gün sorağa,
Lalənin qəlbini dərdim boyadı qarə dağa.
Gözümün yaşı axıb hər yana ki, oldu rəvan,
Unudub qəmli qəmin, qəlbimi gəldi sorağa.
Ümidim tazə gül açmaqda idi qönçə kimi,
Xəzan oldu hamısı, doldu sinəmdə bu bağa.
Zamanın gərdişi saqim olaraq, əldə qədəh
Qanla dolmuş qədəhi başladı o paylamağa.
O gözəl üz ki, gözümdə çırağa bənzər idi,
Qeyb olub döndü gözümdə yenə sönmüş çırağa.
Zülfünün ətri ki, əvvəl mən ilə munis idi,
Sonradan qan qoxuyub, saldı özündən uzağa.
Sənlə xoş günlərim olmuşdu, unutmam onu mən,
Tapşıra bilmərəm o günlərimi mən fərağa.
Şəhriyar, indi gülün soldu, düşüb torpağa o,
Bir də dağ çəkdi bu dağ lalədəki köhnə dağa

Aşiqlər eşqdə udmaz, bunu aşiq olandan sor,
Fələyə əl aparmaqçün de kimdə vardır imkan, sor.
Cavanda iddia varsa, qocalarda peşimanlıq,
Gecənin məstini ancaq səhər xumar qalandan sor.
Qərarı yoxdu dövranın, necə gör biqərardrr o,
Bunu dostlar sinəsində olan dağdan, nişandan sor.
Soyuq daşlar kimi indi yatın siz də, ayıq gözlər,
Gecənin qanlı röyasın gecə bidar olandan sor.
Gözün, qəlbin qəmin bilməz inan mərdümgiriz insan,
Gözüm yaşımla qəlb ahım yağışdan sor, borandan sor.
Bu bəxtin dilbəri heç kəslə tənha qalmayıb əsla,
Nağıldır bu gəlin dilbər, bunu sorsan cahandan sor.
Günəş baş qaldırar hər sübh üfüqdə odlu köhlənlə,
Bu nurun ordusun sorsan fəqət sən o səvardan sor.
Fələk əymiş belim daim, pıçıldar astadan, xəlvət,
Cavansan, bəxtini ancaq zamandan, ruzigardan sor.
Rəqabət bağçasında bir fidan əksən bəhər verməz,
Məhəbbət bağına yol sal, bu işi bağıbandan sor.
Zaman viran edir hətta sarayi-təxti-Cəmşidi,
Bunu tarixdən öyrən sən, bizə miras qalandan sor.
O kərpiclər Cəmin camı, ya da İskəndər aynası,
Ya da Dara kimi şahdan, bizə qalmış nişandan sor
Yenə də Xacənin şerin bu axşam yada saldım mən,
Keçib öz ordusuyla Zindəruddan yol salandan sor.
Ölüm hökmün fələk vermiş, bizə hər bir yaranmıştək,
Xəzanın lalə, nəsrinin bahar vaxtı tufandan sor.
Azadlığa məsəl olmuş qafın ardındakı vadi,
Əgər simurğu sən sorsan fəqət get o məkandan sor.
Camalın müddəilərdən həmişə gizlədib canan,
Soraq al xəlvət əhlindən, bu razı razdardan sor.
Fəqirin bəxtinə düşməz gedib Şiraza yetsin o,
Gəl onda Təbrizə, halım soruşsan, Şəhriyardan sor.

Yenə qanadlanıram mən vətən havası ilə,
Necə qanadlanar hər quş bahar yuvası ilə.

Vətən sarı yeriyən qafilə dağı oyadır,
O şad xəbər gətirən zənglərin sədası ilə.

O doğma yurda yetişsəm, ürək də hiss edəcək,
Axı Xütən qoxuyur yurdumun havası ilə.

Ona şükür edirəm, yar ilə diyarə yetib,
Qovuşmuşam yenə də dostların vəfası ilə.

Vəsalət istəyirəm qəhrə getmiş eşqin üçün,
Necə ki, tövbəni rind sındırar rizası ilə.

Açıbdı bülbülə bənzər təbim yenə dəhənin
Ki, qönçələr açılar nəğmənin nidası ilə.

Nə xoşdu nəğmələrim birləşə bahar yelinə,
Çəməndə rəqs edə güllər onun səfası ilə.

Nədəndi gül şaxına qonmağa cəsarəti yox
O bülbülün ki, qalıb hicranın cəfası ilə.

Fəqət nə fayda ki, hər yerdə üzbəüz oluram
Bu hiyləgər fələyin mən yenə cəzası ile.

Köçüb gedən o əziz dostların yeri görünür,
Sədaları qarışıb çöllərin nəvası ilə.

Gətirdi oğlunu Kənana nalə ilə Yəqub,
Fəqət məzarda görüşdü oğul atası ilə.

Gözümdə qətrələnən yaş deyil, ürək qanıdır,
Əqiqə bənzəyir o, rəngi, həm bəhası ilə.

Bacılarım yığılıb dövrəmə bir halə kimi,
Necə ki, halə salar dövrə ay ziyası ilə.

İnan ki, Şəhriyarın qəlbdən qəmi silinər
Fəqət bu doğma, əziz torpağın dəvası ilə.

Sən bahardan da gözəlsən, gözümdə bil, gözəlim,
Səni görməzsə açılmaz bu çəmən, çöl, gözəlim!
Qoyma hicrində ürək şan-şan ola, yalvarıram,
Gəl vüsalınla üzümdən bu qəmi sil, gözəlim!
Gözlərimdə qaralır dünya o qaşın kimi, bil,
Mənə şəkk eyləmə sən, şəkk eləmə gəl, gözəlim.
Tel-tel ağlar kamanım seyrə çıxa sərvi-rəvan,
Bəlkə çaylardı axar, yoxsa coşar sel, gözəlim.
Qızarar çöhrəni görcək necə də gör lalə,
Bənövşə, lalə kimi yox həyalı gül, gözəlim.
Hər baxanda utanar gözlərim əsmər üzünə,
Qara zülfün işığında gəzim el-el, gözəlim.
Kaş ki tərk eyləməsin ömrümü o qarə telin,
O qara tel çiləyər ömrümə nur, bil, gözəlim.
Mən nə çəkdimsə, o dan ulduzu şahiddi buna,
Yatmaram sübhə kimi, baxəbər ol, ol, gözəlim.
Gözlərimdən silinib surətin əsla getməz,
Sevgi ağlarsa, ovutmaz onu heç dil, gözəlim.
Bu rəvan təbimi gendən-genə duydun, bildin,
Onu hicrinə edərsən niyə bəs kül, gözəlim?
Yenə də qarə qaşın qəsdimə dursun, dözərəm,
Baxışınla günümü qarə elə gəl, gözəlim.
Şəhriyarın gözü dolsun yenə qoy yaşlar ilə,
Bu şəhərdə sənə mən bağlamışam bel, gözəlim.

Könlüm quşu qanad çalmaz sənsiz bir an, Azərbaycan,
Xoş günlərin getmir müdam xəyalımdan, Azərbaycan!

Səndən uzaq düşsəm də mən, eşqin ilə yaşayıram,
Yaralanmış qəlbim kimi, qəlbi viran Azərbaycan...

Bütün dünya bilir, sənin qüdrətinlə, dövlətinlə
Abad olub, azad olub mülki-İran, Azərbaycan!

Bisütuni-inqilabda Şirin - vətən üçün
Fərhad Külüng vurmuş öz başına, zaman-zaman, Azərbaycan!

Vətən eşqi məktəbində can verməyi öyrənmişik,
Ustadımız deyib: heçdir vətənsiz can, Azərbaycan.

Qurtarmaqçün zalımların əlindən Rey şümşadını,
Öz şümşadın başdan-başa olub al qan, Azərbaycan!

Varəb, nədir bir bu qədər ürəkləri qan etməyin,
Qolubağlı qalacaqdır nə vaxtacan Azərbaycan?

İgidlərin İran üçün şəhid olub, əvəzində
Dərd almısan, qəm almısan sən İrandan, Azərbaycan!

Övladların nə vaxtadək tərki-vətən olacaqdır?
Əl-ələ ver, üsyan elə, oyan, oyan, Azərbaycan!

Bəsdir fəraq odlarından kül ələndi başımıza,
Dur ayağa! Ya azad ol, ya tamam yan, Azərbaycan!

Şəhriyarın ürəyi də səninkitək yaralıdır,
Azadlıqdır mənə məlhəm, sənə dərman, Azərbaycan!

Sızlayır əhvalıma sübhə qədər tarım mənim,
Təkcə tarımdır qara günlərdə dildarım mənim.

Çox vəfalı dostlarım vardır, yaman gün gəlcəyin,
Tardan özgə qalmayır yari-vəfadarım mənim.

Yer tutub qəmxanədə, qıldım fəramuş aləmi,
Mən tarın qəmxarı oldum, tar qəmxarım mənim.

Gözlərimə hər təbəssüm sancılır neştər kimi,
Kipriyi xəncərdi, ah, ol bivəfa yarım mənim.

Asiman aldı kənarımdan ay üzlü yarımı,
Yaş tökər ulduz kimi bu çeşmi-xunbarım mənim.

Ey bu qəmli könlümün tabü-qərarı, söylə bir,
Əhdi-peymanın nə oldu, noldu ilqarım mənim?

Şəhriyaram, gərçi mən söz mülkünün sultanıyam,
Göz yaşımdan basqa yoxdu dürri-şəhvarım mənim.

Mənimlə bir gecə, aydan gözəl yarım, səhər etdin,
Günəştək aşiyanımdan səhər vaxtı səfər etdin.

Gəlir ətrin şəbistani-vəfadan indi də hər an,
Gecə şamtək ətir saçdın, mənim ilə səhər etdin.

Səfa verdin bu dərvişə, olum kuyində mən qurban,
Böyük sultan idin dərvişə, canan, xoş nəzər etdin.

İki quş tək qucaqlaşdıq, məhəbbətlə, fəqət əfsus,
Humayım, sən səhər uçdun, məni bibalü pər etdin.

Uçub göylərdə sən seyr eyləyirkən bir kiçik quşdun,
Neçin torpaqdakı zindan yuvama sən güzar etdin?

Mənə munis baxışlarla baxıb bir başqa tədbir tök,
Mənim bünyadımı baxmaqla son zirü zəbər etdin.

Gözün yadilə vəhşi laləyə mən munis olmuşdum,
Qəzalım dağlara saldm, işimi qəm-kədər etdin.

Səmavi gözlərinlə ilk görüşdə bir dəfə baxdın,
Mənə eşqin cahanında nə vardırsa xəbər etdin.

Anamçın ağlaram hər an onu mən yada saldıqca,
Ata yurdundan, ay canan, bu tifil dərbədər etdin.

Alıb Leyli sorağını tozundan karivanın mən,
Məni Məcnun kimi tozlar içində bisipər etdin.

Nə atəşpara idin könlümün iksiri, şimşəklə
Paxır tutmuş misi sən döndərib bir anda zər etdin.

Bütün aləmdə indi, Şəhriyar, şerin sevilmişdir,
Olub şeyda qocaldıqca, sözünlə çox hünər etdin.

İl keçdi, bahar oldu, xəbər yox gülümüzdən,
Gül açmadı, qovzanmadı səs bülbülümüzdən.
Bayram günümüz yaslı görüşlərlə keçərkən
Şadlıq nə umaq biz ayımızdan, ilimizdən.

Təqvim ala bilməm ələ, gördüm mənə təqvim
Gözdağı ki, Təqvimi də getdi əlimizdən.
Biz bağçamızı belliyə billik? Daha heyhat!
Nomid əcəlin beldarı vurmuş belimizdən.

Təqvimi olardandı ki, yaddan çıxa bilməz,
Yaddan necə çıxsın, adı düşmür dilimizdən,
El içrə başı bir yerə gahdan o yığardı,
O getdi, yığıncaq da yığışdı əlimizdən.

Sərsamdı qalan bizlərə bu sam yelimizdən.
Dünya nə yaman tapmacadır, baş çıxaran yox,
Biz baş tapaq ancaq bu qubul-mənqəlimizdən.
Təqvimi kimi düz kişi? Heyhat, tapılmaz,

Bir şəm idi ki, köçdü bizim məhfilimizdən.
Üç nazlı bala, həmsərilə qaldıla başsız,
Yansaq da, od əl çəkməyəcəkdir külümüzdən.
Bir Kafiyə ondan bacan yadigar olsun,

Baş yolmada, bir teldi qalan kakilimizdən.
El bir də desin: "Sel Saranı qapdı, qaçırtdı".
Ağlaşdı buludlar da bu daşqın selimizdən.
Bir məzrəədir Şəhriyarın ömrü, nə hasil?

Sel qoymuri bir çöp də qala hasilimizdən.
Yoldaş səpələndi, elə bil sam yeli əsdi.

Türkün dilitək sevgili, istəkli dil olmaz,
Ayrı dilə qatsan bu əsil dil əsil olmaz.
Öz ləfzini farsa, ərəbə qatmasa şair,
Şerin oxuyanlar, eşidənlər kəsil olmaz,

Şerin gərək ehsas ilə riqqətlə qanşsın,
Kənd əhli bilirlər ki, doşabsız xəşil olmaz.
Məndən də nə zalım çıxar, oğlum, nə qisasçı,
Bir dəfə bunu anla, ipəkdən qəzil olmaz.

Ötməz, oxumaz bülbülü salsan qəfəs içrə,
Dağ-daşda doğulmuş dəli ceyran həmil olmaz.
Sözlər də cəvahir kimidir, əsli bədəldən
Təşxis verən olsa, bu qədər zir-zibil olmaz

Sağ gündə dolar taxta-tabaq ədviyə ilə,
Onda ki, nənəm sancılanar, zəncəfil olmaz.
Şair ola bilməzsən, anan doğmasa şair,
Missən, a balam, hər sarıköynək qızıl olmaz.

Çox da ki, Sərabın suyu var, yağ, balı vardır,
Başı ərşə də çatdırsa, Sərab Ərdəbil olmaz.
İnsan odu, tutsun bu zəlil xalqın əlindən,
Allahı sevərsənsə, bu insan zəlil olmaz.

Millət qəmi olsa, bu cocuqlar çöpə dönməz,
Ərbablarımızdan da qarınlar təbil olmaz.
Məndən də nə zalım çıxar, oğlum, nə qisasçı,
Bir dəfə bunu qan ki, ipəkdən qəzil olmaz.

Düz vaxtda dolar taxta-tabaq ədviyyə ilə,
Onda ki nənəm sancılanar, zəncəfil olmaz.
Fars şairi çox sözlərini bizdən aparmış,
Sabir kimi bir süfrəli şair pəxil olmaz.

Türkün məsəli, folkloru dünyada təkdi,
Xan yorğanı kənd içrə, məsəldir, mitil olmaz.
Bu Şəhriyarın təbi kimi çimməli çeşmə
Kövsər ola bilsə, demirəm, Səlsəbil olmaz.